Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο
Από το περιοδικό MEMBER'S'. Διονύσου Παίγνια. Κείμενο ΑΘηνά Σχινά

Το παιχνίδι είναι μέσα στη φύση της τέχνης. Αν η τέχνη, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, είναι «μίμηση πρά- ξεως τελείας», αυτό σημαίνει ότι ο δημιουργός κάθε φορά που επιχειρεί να διαμορφώσει τα δικά του όντα της εικασίας έχει ενστερνιστεί προηγουμένως τη διαλεκτική του παιχνιδιού, μέσω του οποίου θα α- πομιμηθεί μια πράξη ζωής που τείνει νοηματικά και αισθητικά προς την ολοκλήρωσή της.

Και οι θεϊκές πράξεις άλλωστε, εκείνες που ελέγχονταν από νόμους και λειτουργίες ασύλληπτες για το ανθρώπινο μυαλό, περιλάμβαναν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο το παιχνίδι. Διαδικασίες παιχνιδιού για την κατίσχυση του σοβαρού και του ευτράπελου, για τη συνύπαρξη των αντιθέσεων, για την παρουσία του μυστηριώδους κι απροσδόκητου μέσα από τα μονοιιά- τια του τυχαίου ή του πιθανού.

Γνωρίζουμε ήδη από τα Ελευσίνια Μυστήρια πως τα μεγάλα τύμπανα που έφερναν τελετουργικά πάνω στα κεφάλια τους οι θιασώτριες της Δήμητρας και της Κόρης έκρυβαν μέσα τους τα «Διονύσου Παίγνια», τα παιχνίδια του θεού της ευκρασίας, της χαράς των ανα- ποδογυριαμάτων της μοίρας. Μικροοκοπι- κά σύμβολα, αντικείμενα απλά αλλά μαγικά, που υπονοούσαν δυνάμεις και διεργασίες πίσω από κάθε πράγμα φανερό, κάνοντας την αλήθεια να υπάρχει πέρα από τις συλλήψεις των αισθήσεων και τα διανοήματα του μυαλού.

Το πόσο το παιχνίδι ήταν μέσα στη ζωή του Αλκιβιάδη το μαθαίνουμε αργότερα από τον Πλούταρχο, όταν στους «Βίους» του μας εξιστορεί τη μέρα ιιου ο Αλκιβιάδης παρ’ ολίγο να πατηθεί από μια άμαξα, καθώς αφοσιωμένος με πάθος στο παιχνίδι των αστραγάλων κυνηγούσε ένα κότοι κάτω από τις ρόδες κι ανάμεσα στα πόδια του αλιιγου.

Ο Heinrich von Kleist θαυμάζει τη μαστοριά της κίνησης στις μαριονέτες, τονίζοντας την ευκινησία, ΐην ελαφράδα και τη συμμετρία κατανομής των κέντρων βάρους τους, ενώ ο Ch. Baudelaire εξυμνεί την «ηθική των παιχνιδιών», λέγοντας πως η παιδική μανία διαθέτει μια πρώτη μεταφυσική τάση. Ο Rainer Maria Rilke, πάλι, θυμάται τις κούκλες της L. Prilehell, επι- σημαίνοντας πως τον έβαζαν μπροστά σε «μια σιωιιή επέκεινα του φυσικού». Όσο για τον στοχαστή Walter Benjamin, τα «παλιά παιχνίδια» γράφει σ’ ένα του δοκίμιο «είναι σήμερα σημαντικά από διάφορες σκοπιές, για τη λαογραφία, π.χ., την ψυχανάλυση, την ιστορία της τέχνης».

Ας σταθώ στο τελευταίο αυτό σημείο για να πω πως σήμερα υπάρχουν αρκετοί σημαντικοί νεοέλληνες δημιουργοί, κοντά στους συναδέλφους τους Ευρωπαίους, που τα έργα τους εμπεριέχουν αυτήν τη διάσταση του παιχνιδιού. Το παιχνίδι σε ορισμένους λειτουργεί μέσα από τις ανακλήσεις εικόνων και βιωμάτων της συλλογικής μνήμης είτε της ατομικής εμπειρίας. Σε άλλους λειτουργεί ως μέσον εκφραστικό των κανόνων διαλεκτικής που υπαγορεύει. Δεν είναι λίγοι οι καλλιτέχνες που τονίζουν τη διάσταση του παιχνιδιού για τις μικροκλίμακές του, άλλοι που εστιάζουν την προσοχή μας στο ευτράπελο ή στις παραδοξότη- τες, στις εναλλακτικές επίσης δυνατότητες που προσφέρουν στα έργα τους και στους τρόπους που τα προσλαμβάνουμε. Αρκετοί καλλιτέχνες πάλι ασκούν κριτική στις παραμέτρους των κοινωνικών φαινομένων και συμπτωμάτων που ζούμε ή που διαμορφώνουμε. Δεν είναι λίγοι επίσης όσοι κινούνται ανάμεσα στα προϊόντα της τεχνολογίας και στη φύση που λησμονούμε κι εκείνη μας εγκαταλείπει, σ’ ό,τι η βούλησή μας επιλέγει κι η νοσταλγία από την άλλη μάς κάνει να ονειρευόμαστε.

Επέλεξα μια ομάδα νέων Ελλήνων καλλιτεχνών που τα έργα τους έχουν αυτά τα γνωρίσματα είτε μεμονωμένα είτε στη συνθετότητα και στην πολυμορφία τους. Είναι όλοι τους καλλιτέχνες σημαντικοί που αξίζουν της προσοχής μας και δίκαια έλκουν το ενδιαφέρον μας με έργα καταξιωμένα, έργα που παράλληλα φέρνουν αυτήν την πνοή της έμπνευσης και της δροσιάς, της ζωντάνιας και της δραστικής παρέμβασης, της κριτικής διάστασης και της αναπόλησης, του στοχασμού και της ανανεωμένης αισθητικής.

Ο Λάζαρος Μαράβας με τα αυτοκινητάκια του μας ταξιδεύει μέσα από τις σημαίες και τα χρώματα των χωρών που διανύει στα πραγματικά και φανταστικά του τοπία των μεγαλουπόλεων, δημιουργώντας τροχήλατες πορείες των «σκαθαριών» που αεικίνητα εναν- θρωπίζονται.

Ο Νίκος Σαμαράς με τα δικά του φωτεινά ποδηλα- τάκια, που ξεκινούν από την αίσθηση φυγής όπως μας την υπέβαλε στη μεγάλη οθόνη ο Ταρζάν και άλλες ιστορίες περιπετειών και πάθους, μας αφυπνίζει με ποιητικό τρόπο μνήμες παλιές ανεξαρτησίας και υπεροχής.

Ο Τάσος Παυλόπουλος με τον «Ζορό» του και τις χίλιες δυο εικόνες του καυστικού χιούμορ, της σάτιρας, του εξωτισμού, τής κοινωνικής κριτικής και του απροσδόκητου συνδυάζει μορφές, σύμβολα και αφηγηματικούς λογότυπους σε πρωτότυπες και ρηξικέλευθες κάθε φορά σχέσεις.

Η Άντζυ Καρατζά με τις γάτες της υπαλλάσσει τους ρόλους θύτη και θύματος στην καθημερινή μυθιστορία των συναισθηματικών ρόλων με τα οικιακά ζώα και τις υπερβάσεις τους, τις εξουσίες και τους συσχετισμούς δυνάμεων που παίζονται. Στην τελευταία της έκθεση, μάλιστα, αντλεί έμπνευση από τα σοκολατένια

αβγά Kinder με τα παιχνίδια που κρύβουν στο εσωτερικό τους και τις οδηγίες συναρμολόγησης. Η ζωντάνια, το χιούμορ, η κρυφή χαρά της διαδικασίας του μηχανισμού φανερώνουν τη διάθεση για το «παιχνίδι χωρίς τέλος».

Ο Αντώνης Μιχαηλίδης δημιουργεί αινιγματικούς παροιμιόμυθους με «ιστορίες» μεταιχμιακών καταστάσεων και αδιεξόδων, αλληγοριών και μυστηρίου, μέσα από συναρπαστικά και ταυτοχρόνως παγιδευτικά «fiction projects» που δραστηριοποιούν στοχασμό και φαντασία.

Ο Σταμάτης Πλουμιστός με τα κρυστάλλινα έντομά του να ζωντανεύουν από το φθορίζον φως των ηλεκτρικών λαμπτήρων δίνει νέα πνοή στα «όντα» του, που εμψυχώνονται, έτοιμα θαρρεί κανείς να πετάξουν, ανάμεσα στη φύση και στην τεχνολογία που τα ξαναγεννούν.

Ο Κορνήλιος Γραμμένος με τα «aliens» του δημιουργεί τα δικά του αναρριχητικά, περιδιαβαίνοντα και παντοδύναμα «σκαθάρια», πότε στο χρώμα του μετάλλου, των διαφόρων τόνων του φάσματος, άλλοτε από χαρτί, ακόμη και από γούνα. Τα δυναμικά σχήματά τους περιδιπλωμένα ή αναπτυγμένα τα κάνουν αεικίνητα και πανταχού παρόντα. Είναι ακατάβλητα, ανταγωνίζονται τη φύση, είναι θωρακισμένα, προοο- μοιωτικά και τετραπέρατα (με την αρχαία έννοια του όρου). Ανάμεσα στην οργανικότητα της φύσης και τα παράγωγα της τεχνολογίας δραστηριοποιούνται απειλώντας κι εξευμενίζοντας μας παράλληλα.

Η Αφροδίτη Λίτη με τα δικά της έντομα, αριστοτεχνικά φτιαγμένα από μέταλλο και ψηφίδες, μας θυμίζει τα αρχέγονα τοτέμ των σκαραβαίων που έκρυβαν τη σοφία της γης και την πολυτιμότητα των μυστικών της. Με τα μεταλλικά της κλαδιά και δένδρα πάλι, πάνω στα οποία έρχονταν και κάθονταν πουλιά, με τους μεγιστοποιημένους καρπούς της φύσης ή με φυλλώματα και τις αντανακλάσεις που φιλοξενούν οι καθρέφτες της, ακολουθώντας τις νευρώσεις και τις φυσικές διακυμάνσεις των σχημάτων τους, η Αφροδίτη Λίτη κάθε φορά μας προσκομίζει τις μνήμες και την πραγματικό- τα που ζούμε και τις περνούμε απαρατήρητα.

Ο Δημήτρης Ντοκατζής με τις «Ιστορίες του κυρίου Σαρανταποδαρουσόπουλου» δημιουργεί αυτόνομα εικαστικά «περιβάλλοντα» με καρτ ποστάλ, παλιά παιχνίδια,

αντικείμενα προσωπικά, αναμνηστικά, αφηγούμενος

ιστορίες συνευρέσεων του τυχαίου και του πιθανού μέσα από απροσδόκητους συσχετισμούς.

Ο Νίκος Κρυωνίδης με τα δικά του «mam- and tools», τα «Αναθήματα σ’ έναν μόλις

χαμένο πολιτισμό», διερευνά με χιούμορ κι ευρημαΤι- κότητα τα δεδομένα του σύγχρονου πολιτισμού και της μνήμης, παρουσιάζοντας ζώα και εργαλεία σε αρμονική συνύπαρξη. Μέσα από τους νόμους του παιχνιδιού η συνύπαρξη αυτή μοντέλων, αντικειμένων καθημερινής χρήσης, επιτευγμάτων της τεχνολογίας και επιζωγραφισμένων εικόνων από το οικείο περιβάλλον προτείνει την επιβίωση ενός φυσικού κόσμου με συστοιχία με έναν πολιτισμό που μας «υποοχέθη- κε» την ποιότητα ζωής.

Η Ελιάνα ΑμπραΒανέλ με τον κόσμο των ζώων της σχηματίζει σε διαφορετικό κάθε φορά φόντο τον χρωματικό τους καινούριο «κάμπο», προτείνοντάς μας ένα νέο αλφαβητάριο. Ανάλογα με το παιχνίδι της τοποθέτησης αναπτύσσει τις συνειρμικές της προτάσεις μέσα απ’ την αυτεξουσιότητα της ατομικής ελευθερίας ή των συνευρέσεων του ποικολόμορψου αυτού βασιλείου, που συνδιαλέγεται με το παιχνίδι, τη μνήμη και την παραδείσια νοσταλγία του εξωτισμού, της οικειότητας και της ουτοπίας.

Η Josie Wilkinson με την υποβλητική ονειρική ατμόσφαιρα, την τρυφερότητα και την παιδική νοσταλγία περιθάλπει τις ξεχασμένες χειρονομίες και συμπεριφορές ενός κουκλόκοσμου, στον οποίο παραπέμπει όπως στη μνήμη «πράξεως τελείας» του Αριστοτέλη. Με μόνη τη διαφορά πως η Josie Wilkinson τις δικές της «πράξεις» μας τις φανερώνει απότομα σταματημένες, μετέωρες, όπως τα ματαιωμένα παιδικά όνειρα που γυρεύουν δικαίωση μέσα από μια υπέρβαση.

Κόσμοι μικροί και όμως μεγάλοι, όπως θα έγραφε και ο Οδυσσέας Ελύτης. Στο Βλέμμα, στη συναίσθηση και κυρίως στις επιλογές μας εναπόκειται να τους δώσουμε πνοή. Οι καλλιτέχνες μάς διαμηνύουν εκείνα που πιστεύουν, προσκαλώντας μας στην οικείωση ενός παιχνιδιού που έχει πολλές «σοφές» παραμέτρους να συμμετά- σχουμε. Το δικό μας Βήμα απομένει.

(Η Αθηνά Σχινά είναι κριτικός και ιστορικός τέχνης.)

MEMBERS

Περιοδικό τέχνης “ARTIS” τεύχος 34 Μάιος - Ιούνιος 1997

culturenow.gr

Mirage: Έκθεση του Νίκου Σαμαρά στην ΔΛ Gallery

Η ΔΛ Gallery παρουσιάζει την ατομική έκθεση του Νίκου Σαμαρά με τίτλο «Mirage».

Ο Αλέξιος Παπαζαχαρίας και ο Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς σχολιάζουν: « Ο Νίκος Σαμαράς ζει και εργάζεται στη Λάρισα. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Κλουζ της Ρουμανίας και στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Το βίντεο, οι εγκαταστάσεις και κυρίως η ζωγραφική είναι τα μέσα που χρησιμοποιεί από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα παράγοντας έργα που διαπραγματεύονται την ιστορία και τη δημιουργία σαν δύο αλληλένδετα γεγονότα. Η ιστορία τροφοδοτεί με εικόνες και η δημιουργία με οπτικές.

Ζώντας μακριά από τα δύο καλλιτεχνικά “κέντρα” της Ελλάδας είχε την τύχη να παρακολουθεί χωρίς να ανταγωνίζεται. Η εξέλιξη του έργου του, τολμηρή και με ανατροπές, τον οδηγεί ξανά και ξανά στη ζωγραφική σαν μόνιμο ερώτημα και σαν δυναμική απάντηση. Η σειρά ζωγραφικών έργων που παρουσιάζεται στην έκθεση αποτελεί επιλογή από έργα των τελευταίων δύο ετών. Το διάστημα αυτό, ο Νίκος Σαμαράς μελέτησε συστηματικά τη μοντέρνα αρχιτεκτονική και την αινιγματική μεταφυσική ζωγραφική του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα. Στα έργα του, τμήματα από μοντέρνα αρχιτεκτονήματα αντανακλώνται και αναδιπλασιάζονται.

Το αποτέλεσμα, σχεδιαστικά, παραπέμπει περισσότερο σε μοτίβο, παρά σε τοπίο. Το χρώμα όμως απαλλαγμένο από περιορισμούς επαναληπτικότητας επαναφέρει τα χαρακτηριστικά του βάθους και της προοπτικής. Τα χρώματα της παλέτας του δεν χαρακτηρίζονται στο σύνολο τους ως έντονα εκτός από κάποιες μη επαναλαμβανόμενες εξαιρέσεις. Η τοποθέτηση τους μέσα στη σύνθεση γίνεται κυρίως βάσει τονικότητας και έπειτα μέσα από αντιθετικούς ή συμπληρωματικούς συνδυασμούς, καταλήγοντας φαινομενικά να μη συνδέονται με τίποτα το ρεαλιστικό. Οι διαφορετικές τονικότητες επιτρέπουν στο μοτίβο να αποκτήσει ξανά την αίσθηση του βάθους και να διαπραγματευτεί το χώρο μέσα σε μία καλειδοσκοπική εικόνα που μοιάζει περισσότερο οργανωμένη παρά ψυχεδελική. »

Ο Νίκος Σαμαράς εξηγεί: « Στο έργο μου υπάρχει πάντα η αναφορά στο χώρο στην πραγματιστική του διάσταση ή ως σενάριο για το μέλλον. Στη σειρά των δυναμικών σεναρίων που παρουσιάζονται στην ενότητα Mirage, η αφετηρία είναι ο αντικατοπτρισμός. Ταυτόχρονα, οι τολμηρές επιλογές της προοπτικής ως οπτική παραμόρφωση, το παιχνίδι του έσω με το έξω, του φωτός με τη σκιά, η εναλλαγή του κενού με το πλήρες ανα-δομούν έναν τρισδιάστατο χώρο που φέρει ταυτόχρονα στοιχεία παρελθόντος και μέλλοντος. Αναπτύσσονται σε μια νέα δομή αιωρούμενα περιβάλλοντα έχοντας χαρακτηριστικά κοσμικά και απόκοσμα ταυτόχρονα.

Τα ισχυρά γεωμετρικά στοιχεία παραπέμπουν στη στήλη που χρησιμοποιεί ο S. Kubrick στην Οδύσσεια του Διαστήματος για να θέσει το ζήτημα της ύπαρξης τόσο για τον άνθρωπο του μέλλοντος και για τον πρόγονό του δίνοντας διαχρονική διάσταση σε αυτό το ερώτημα. Στην ενότητα Mirage ο χώρος ανοίγεται προς κάθε κατεύθυνση δημιουργώντας ένα τρισδιάστατο δυναμικό μόρφωμα, απεκδύεται του κελύφους του αποκαλύπτοντας ό,τιπεριέχεται, ανα-προσεγγίζει τολμηρά αλλά και διαλλακτικά το χρόνο μέσα από ένα έργο-διαδικασία που σταδιακά μας αποκαλύπτεται. »

 

 

ARTVIEWS.GR

Νίκος Σαμαράς: Ένας άλλος κόσμος με έκπληξη αποκαλύπτεται

Η ΔΛ Gallery παρουσιάζει την ατομική έκθεση του Νίκου Σαμαρά με τίτλο «Mirage».

Συνέντευξη στη Ζέτα Τζιώτη

 

Ο Νίκος Σαμαράς ζει και εργάζεται στη Λάρισα. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Κλουζ της Ρουμανίας και στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Το βίντεο, οι εγκαταστάσεις και κυρίως η ζωγραφική είναι τα μέσα που χρησιμοποιεί από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα δημιουργώντας έργα επηρεασμένα από την σύγχρονη αρχιτεκτονική.

Ο Αλέξιος Παπαζαχαρίας και ο Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς σχολιάζουν: «…Το αποτέλεσμα, σχεδιαστικά, παραπέμπει περισσότερο σε μοτίβο, παρά σε τοπίο. Το χρώμα όμως απαλλαγμένο από περιορισμούς επαναληπτικότητας επαναφέρει τα χαρακτηριστικά του βάθους και της προοπτικής. Τα χρώματα της παλέτας του δεν χαρακτηρίζονται στο σύνολο τους ως έντονα εκτός από κάποιες μη επαναλαμβανόμενες εξαιρέσεις.

Η τοποθέτηση τους μέσα στη σύνθεση γίνεται κυρίως βάσει τονικότητας και έπειτα μέσα από αντιθετικούς ή συμπληρωματικούς συνδυασμούς, καταλήγοντας φαινομενικά να μη συνδέονται με τίποτα το ρεαλιστικό. Οι διαφορετικές τονικότητες επιτρέπουν στο μοτίβο να αποκτήσει ξανά την αίσθηση του βάθους και να διαπραγματευτεί το χώρο μέσα σε μία καλειδοσκοπική εικόνα που μοιάζει περισσότερο οργανωμένη παρά ψυχεδελική. »

Γράφει η Ζέτα Τζιώτη

– Παρουσιάζετε την νέα σας δουλειά στην ΔΛ Gallery με τίτλο «Mirage». Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο;

Mirage σημαίνει αντικατοπτρισμός ή οφθαλμαπάτη. Δεν ξεκίνησε όμως έτσι. Με μάγευε η συμμετρία των αντικειμένων και κυρίως των κτιρίων στην σύγχρονη αρχιτεκτονική. Είμαι λάτρης του minimal και του ύφους της σχολής του Bauhaus. Η περίοδος αυτή επέδρασσε καταλυτικά στη δουλειά μου.

– Έχετε σπουδάσει στη Ρουμανία και στην Ιταλία, δύο χώρες με τόσο διαφορετικές πολιτιστικές καταβολές. Πώς αυτό το «κράμα» πολιτισμών έχει επηρεάσει τη δουλειά σας;

– Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχουν επιρροές από αυτές τις δύο χώρες. Δύο πόλεις, δυο χώρες τόσο διαφορετικές όπως το Κλουζ της Ρουμανίας και η Φλωρεντία της Ιταλίας, τουλάχιστον την περίοδο των σπουδών μου.

– Από ποιους καλλιτέχνες λοιπόν έχετε δεχτεί επιρροές;

– Πολλοί είναι οι καλλιτέχνες που θαυμάζω και ζηλεύω. Δεν ήταν όμως η αφορμή για άμεση επιρροή στη δουλειά μου. Καθώς πιστεύω ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για παρθενογένεση στην τέχνη, κάποια ασυνείδητη επιρροή θα υπάρχει και στα δικά μου έργα. Τίποτα όμως δεν είναι ίδιο ακόμη κι αν προσπαθήσεις να το αντιγράψεις. Άλλωστε η προσωπική ματιά διαφέρει από άτομο σε άτομο.

– Στην ενότητα Mirage, όπως ήδη αναφέρατε, η αφετηρία είναι ο αντικατοπτρισμός. Πώς προέκυψε;

– Πηγή έμπνευσης η ίδια η αρχιτεκτονική, κυρίως η σύγχρονη. Κτίρια απαλλαγμένα από περιττές λεπτομέρειες, λιτά αντανακλώνται και αναδιπλασιάζονται. Το χρώμα και η προοπτικότητα δημιουργεί την αίσθηση του βάθους. Τίποτα το ρεαλιστικό δεν θυμίζει τα επαναλαμβανόμενα αρχιτεκτονήματα – μοτίβα. Μάλλον απόκοσμα μένουν να αιωρούνται στο κενό.

Η σχολή του Bauhaus επέδρασσε στην λιτή χρήση της γραφής στα έργα μου. Όπως αναφέρω σε κείμενο της έκθεσής μου, στην ενότητα Mirage ο χώρος ανοίγεται προς κάθε κατεύθυνση δημιουργώντας ένα τρισδιάστατο δυναμικό μόρφωμα που φέρει ταυτόχρονα στοιχεία παρελθόντος και μέλλοντος.

-Τα έργα σας έχουν μια οργανωμένη δομή χρησιμοποιώντας την προοπτική ως οπτική παραμόρφωση. Ποια η σημασία του σχεδίου;

– Η προοπτική παραμόρφωση μιας εικόνας εξαρτάται από το σημείο οράσεως. Σε πολλά μου σχέδια χρησιμοποιώ σκόπιμα το στοιχείο της οπτικής παραμόρφωσης δίδοντας στην πρωτογενή εικόνα μια άλλη διάσταση, πολλές φορές χαρακτήρα προοπτικών παιχνιδιών. Ένας άλλος κόσμος μου με έκπληξη αποκαλύπτεται.

– Ποιος ο ρόλος του χρώματος στα έργα σας;

-Η αντίθεση (contrast) σκούρου-ανοιχτού λειτουργεί σαν προοπτική. Το ίδιο και η βαθμιαία διαμόρφωση του χρωματικού τόνου. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη παλέτα που χαρακτηρίζει τα έργα μου. Άλλοτε επικρατεί έντονη παλέτα, πρώτου ή δευτέρου βαθμού και άλλοτε τρίτου, τετάρτου κλπ (γήινες αποχρώσεις).

– Αναφέρατε ότι «τα ισχυρά γεωμετρικά στοιχεία παραπέμπουν στη στήλη που χρησιμοποιεί ο S. Kubrick στην Οδύσσεια του Διαστήματος». Έχετε εμπνευστεί από τον κινηματογράφο σε αυτή την ενότητα της δουλειάς σας;

– Αυτό που πάντα με μάγευε στον κινηματογράφο ήταν η εικόνα. Ο λόγος έρχονταν δεύτερος, τουλάχιστον στην αρχή δεν μπορούσα να τον παρακολουθήσω καθώς χανόμουνα στην εικόνα. Έτσι προτιμούσα τη λιτή χρήση του λόγου κάτι που υπήρχε στην “Οδύσσεια του Διαστήματος” στην ταινία του S. Kubrick μαζί με τα πρωτοποριακά για την εποχή τους ειδικά εφέ.

-Ζείτε και εργάζεστε στην Λάρισα. Αυτό σας επιτρέπει να αφιερώνεστε στη δουλειά σας αναπόσπαστος. Πιστεύετε όμως ότι είναι και αρνητικό καθώς δεν σας επιτρέπει να έρχεστε σε συχνή επαφή με τις Αθηναϊκές γκαλερί;

– Το να ζω στην επαρχία, στην πόλη μου είναι επιλογή. ΄Έχει τα αρνητικά αλλά και τα θετικά της μια τέτοια επιλογή. Δεν βρίσκεσαι άμεσα σε κύκλους συλλεκτών, γκαλερί, ιστορικών και κριτικών τέχνης με αποτέλεσμα να χάνεις ως ένα βαθμό το στοιχείο της αναγνωρισιμότητας, αλλά σε βγάζει από την αγωνία της καθημερινής επαφής μαζί τους.

Πάντα υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθείς ότι συμβαίνει στη σύγχρονη τέχνη μέσα από έντυπα τέχνης και από το διαδίκτυο. Δεν έχεις σίγουρα τη δυνατότητα της άμεσης επαφής αλλά μήπως την έχω από τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό δεν σταματάει πουθενά και δεν θα ήθελα με τίποτα να μπω σε μια τέτοια διαδικασία.

– Πώς έχουν σχολιάσει οι συλλέκτες σας και οι φιλότεχνοι την ενότητα «Mirage»;

– Θετικά σχόλια και ενδιαφέρον. Τους ευχαριστώ.

– Ποια τα μελλοντικά σας σχέδια;

– Προγραμματίζω έκθεση το φθινόπωρο του 2019 στην Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας “Μουσείο Γ.Ι.Κατσίγρα” και το 2020 ατομική στον Εικαστικό Κύκλο ΔΛ στην Αθήνα με μια εξέλιξη της τωρινής δουλειάς.

 

 

onlarissa.gr

 Νίκος Σαμαράς: “Το επίπεδο πολιτισμού μιας πόλης κρίνεται από το τη συμπεριφορά των κατοίκων της στην καθημερινότητά”

Συνέντευξη στον Λευτέρη Παπαστεργίου

Ο καλλιτέχνης Νίκος Σαμαράς δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις.

Πριν λίγο καιρό η νέα του ατομική έκθεση που φέρει τον τίτλο “Mirage” κρεμάστηκε στους τοίχους της ΔΛ γκαλερί και ήταν αυτή η αφορμή για να τα πούμε και πάλι από κοντά, ξεφεύγοντας από τα συνηθισμένα…

Πως εμπνευστήκατε την νέα σας δουλειά;

Η σύγχρονη Αρχιτεκτονική είναι πηγή έμπνευσης στην τωρινή δουλειά μου.

Πάντα με γοήτευε ο δομημένος χώρος σαν αποτέλεσμα προσωπικής έμπνευσης. Την φύση αντιθέτως ουδέποτε αισθάνθηκα την ανάγκη να αντιγράψω μιας και την τελειότητά της δεν θα μπορούσα να φθάσω. Κοιτώντας παλαιότερη δουλειά μου το πρώτο που παρατηρώ είναι ότι φορτώνω το τελάρο με περιττές λεπτομέρειες φλυαρώντας ασκόπως, χάνοντας την ουσία των πραγμάτων. Θα έλεγα  δε ότι αν τα δούλευα σήμερα δεν θα μπορούσα να προσθέσω ούτε μία γραμμή, αντιθέτως θα αφαιρούσα πολλές.

Τι είναι η έμπνευση;

Είναι το αποτέλεσμα μιας ιδέας χωρίς προσωπική συνειδητή επιδίωξη και που εμφανίζεται ξαφνικά.

Πως «συναντιέται» η δική σας έμπνευση με το δικό μου μάτι; Τι είναι αυτό που κάνει το δικό μου μάτι, του θεατή, να αγαπήσει την έμπνευσή σας;

Αυτό που δυσχεραίνει το ευρύ κοινό να έλθει σε επαφή και να κατανοήσει ένα εικαστικό έργο είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχει απουσία μιας καλά δομημένης και οργανωμένης εικαστικής παιδείας. Έτσι χωρίς να θέλω να προσβάλω τον θεατή, το μόνο κριτήριο για να αισθανθεί και όχι για να κατανοήσει ένα έργο τέχνης είναι οι οπτικές προσλαμβάνουσες από αυτό. Αυτό που σημαντικά βοηθάει είναι και η αναφορά του καλλιτέχνη στο ίδιο του το έργο.

Το ταξίδι της τέχνης είναι πάντα διαφορετικό, ακόμα και αν ο δημιουργός είναι ο ίδιος;

Κάθε φορά που καταπιάνομαι με ένα θέμα το ίδιο με οδηγεί και με ποιο τρόπο θα εκφραστώ. Το τελάρο, το video, η κατασκευή ήτα τα μέσα που κατά καιρούς χρησιμοποιούσα. Δεν είμαι από τους καλλιτέχνες που δημιουργούν κλισέ. Η ενότητα “mirage” και με τον τρόπο που αποδόθηκαν θα κάνει τον κύκλο της. Κάτι άλλο θα προκύψει και που θα είναι η εξέλιξα αυτής. Ποιο τρόπο και ποια μέσα θα χρησιμοποιήσω, οδηγός τις περισσότερες φορές το ίδιο το θέμα.

Ποια είναι η αναγκαιότητα που γεννάει την τέχνη;

 

Δεν μπορώ να  πω κάτι σαν κανόνα. Το βέβαιο είναι πως κάθε φορά υπάρχει κάτι που δημιουργεί την ανάγκη για να παραχθεί ένα έργο τέχνης. Υπάρχουν τόσα πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας που στέκουν εκεί και το μόνο που μένει είναι να τα δεις και με τον τρόπο σου να τα αποδώσεις. Η αλήθεια είναι πως δεν βλέπουμε όλοι οι άνθρωποι το ίδιο πράγμα με τον ίδιο τρόπο. Διαφέρει η οπτική ματιά και περισσότερο ίσως του καλλιτέχνη.

Ποιος ο ρόλος της τέχνης στις μέρες μας, όπου όλα μοιάζουν να ανατρέπονται και να μην υπάρχουν σταθερές;

Αυτό που λέγεται ότι σε περιόδους κρίσης ανθίζει η τέχνη δεν ξέρω πόσο αλήθεια είναι. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι ο καλλιτέχνης βρίσκεται εδώ για να καταδείξει κάποιο πρόβλημα και όχι για να δώσει λύση. Υπάρχουν άλλοι αρμόδιοι να το κάνουν. Άλλωστε δεν πιστεύω στην στρατευμένη τέχνη. Από όλο αυτό πάντως θα βγει και κάτι καλό και που θα αφορά την τέχνη. Η θέση και η οπτική που βλέπαμε τα πράγματα είχε πάρει λάθος δρόμο. Ακόμη και οι τιμές στα έργα τέχνης δεν ήταν σε λογικά πλαίσια. Είχαμε “ξεφύγει”. Δεν θα αναφερθώ στο πως ζούσαμε και για την πρότερη συμπεριφορά μας. Έχουν ειπωθεί πολλά και είναι πλέον γνωστά.

Ποιο είναι το πιο όμορφο συναίσθημα στη διαδικασία μιας δημιουργίας σας;

Η “έκπληξη”. Το στοιχείο της έκπληξης για μένα είναι το προσδοκώμενο.

Πως θα χαρακτηρίζατε το επίπεδο του πολιτισμού στην πόλη μας;

Δείκτης προόδου ενός τόπου δεν είναι η άνθηση της αστικής, αγροτικής ή προσωπικής οικονομίας – περιουσίας, αλλά το πνευματικό επίπεδο των κατοίκων της. Το επίπεδο πολιτισμού μιας πόλης κρίνεται από το σύνολο της συμπεριφοράς των κατοίκων της στην καθημερινότητά τους. Τα τελευταία χρόνια γίνεται τεράστια προσπάθεια από την αντιδημαρχία πολιτισμού με πληθώρα εκδηλώσεων, καθώς δίνεται βήμα σε καλλιτεχνικές ομάδες αλλά και μεμονωμένους καλλιτέχνες να προβάλλουν την δουλειά τους. Σ’ αυτό συμβάλλουν και άλλοι φορείς πολιτισμού όπως η Δημοτική Πινακοθήκη όπου παρατηρείται αξιόλογη δραστηριότητα τα τελευταία χρόνια, το Θεσσαλικό Θέατρο, ο Πολιτιστικός Οργανισμός του Δήμου, αλλά και ιδιωτικές πρωτοβουλίες όπως είναι η CASK με συνεχή παρουσία στα εικαστικά εδώ και έξι χρόνια, η γκαλερί του WISEDOG, το Γαλλικό Ινστιτούτο. Θα έλεγα πάντως πως χρειάζεται ακόμη πολύ δουλειά για να χαρακτηριζόμαστε πολιτισμένος λαός καθώς δεν τα έχουμε καταφέρει σε πολλούς τομείς τόσο σε προσωπικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο πόλης στην γενικότερη συμπεριφορά μας.

 

 

KROMAMAGAZINE.COM

Nikos Samaras “Mirage” Solo Exhibition

 

DL Gallery presents on Friday 17 May 2019 the solo exhibition of Nikos Samaras titled « Mirage ».

Alexios Papazacharias and Giorgos Alexandros Samaras note:

” Nicos Samaras lives and works in Larissa. He studied Fine Arts in Cluj-Napoca, Romania and Florence, Italy. Since the 1980s, video, installations and, above all, painting are the means the artist uses to produce works that negotiate history and creation as two interrelated events.

History provides him with images, while creation with visuals. Living away from the two artistic “centres” of Greece, he was fortunate to observe the arts scene without rivalry.

The evolution of his work, bold and overturning, leads him again and again into painting as a permanent question and as a dynamic response. The series of paintings presented in the exhibition is a selection of works of the last two years. During this period, Nicos Samaras systematically studied the modern architecture and the enigmatic metaphysical painting of the first half of the last century. In his works, parts of modern architectures are reflected and replicated. It is patterns rather than landscape that emerge us a result, seen from a design point of view.

The color, however, free of repeatability limitations, points out again the features of depth and perspective. The colors of his palette are not totally marked as strongly apart from some non-repeating exceptions. Their placement in the composition is mainly based on tonicity and then through opposing or complementary combinations, ending seemingly unrelated to anything realistic. Different tones allow the pattern to regain the sense of depth and negotiate the space within a kaleidoscopic image that looks more organised than psychedelic “.

Nicos Samaras explains:

” In my work there is always the reference to space in its real dimension or as a scenario for the future. Mirage is the title of this new series of works, and at the same time the starting point, the condition starting from which the viewer is transported through a series of dynamic scenarios. At the same time, the bold use of perspective intended as optical distortion, the game of the inside with the outside, of the light with the shadow, the alternation of the empty spaces and solid shapes re-construct a three-dimensional space that simultaneously carries elements of the past and the future.

Floating environments are being developed into a new structure, that have both natural and unnatural features at the same time. The strong geometric elements extend as reference to the monolithic column used by S. Kubrick in Space Odyssey to raise the question of existence both for the man of the future as for his ancestors, giving a timeless dimension to this question.

In the Mirage series, the space opens in any direction, creating a three-dimensional dynamic structure, being dislodged of its shell reveals what is contained, bordering as bold as conciliating way time through a progressive process that gradually reveals itself “.

General Info

Opening:  Friday, 17 May 2019 at 20:00

Duration:  17 May to 20 July 2019

DL Gallery

Address: 55a Mesologgiou str, 18545 Piraeus

Phone: +30 210 463 1933

 

 

“Τα Νέα Της Τέχνης”

(19 Μαΐου)

Άνοιξε την περασμένη Παρασκευή η νέα ατομική έκθεση του Νίκου Σαμαρά με τίτλο «Mirage» στην ΔΛ gallery.

Στην ενότητα «Mirage» αφετηρία είναι ο αντικατοπτρισμός, η επιλογή της προοπτικής ως οπτική παραμόρφωση, το παιχνίδι του μέσα με το έξω και του φωτός με τη σκιά, στοιχεία που οδηγούν στη δημιουργία ενός τρισδιάστατου χώρου.

Όπως εξηγεί ο ίδιος ο καλλιτέχνης: «Στο έργο μου υπάρχει πάντα η αναφορά στο χώρο στην πραγματιστική του διάσταση ή ως σενάριο για το μέλλον. Τα ισχυρά γεωμετρικά στοιχεία παραπέμπουν στη στήλη που χρησιμοποιεί ο S. Kubrick στην Οδύσσεια του Διαστήματος για να θέσει το ζήτημα της ύπαρξης τόσο για τον άνθρωπο του μέλλοντος και για τον πρόγονό του δίνοντας διαχρονική διάσταση σε αυτό το ερώτημα».

elculture.gr

”Mirage”: H ατομική έκθεση ζωγραφικής του Νίκου Σαμαρά στη ΔΛ Gallery

Ένας τρισδιάστατος χώρος που φέρει ταυτόχρονα στοιχεία παρελθόντος και μέλλοντος

Ο Αλέξιος Παπαζαχαρίας και ο Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς σχολιάζουν: «Ο Νίκος Σαμαράς ζει και εργάζεται στη Λάρισα. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Κλουζ της Ρουμανίας και στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Το βίντεο, οι εγκαταστάσεις και κυρίως η ζωγραφική είναι τα μέσα που χρησιμοποιεί από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα παράγοντας έργα που διαπραγματεύονται την ιστορία και τη δημιουργία σαν δύο αλληλένδετα γεγονότα. Η ιστορία τροφοδοτεί με εικόνες και η δημιουργία με οπτικές.

Ζώντας μακριά από τα δύο καλλιτεχνικά «κέντρα« της Ελλάδας είχε την τύχη να παρακολουθεί χωρίς να ανταγωνίζεται. Η εξέλιξη του έργου του, τολμηρή και με ανατροπές, τον οδηγεί ξανά και ξανά στη ζωγραφική σαν μόνιμο ερώτημα και σαν δυναμική απάντηση. Η σειρά ζωγραφικών έργων που παρουσιάζεται στην έκθεση αποτελεί επιλογή από έργα των τελευταίων δύο ετών. Το διάστημα αυτό, ο Νίκος Σαμαράς μελέτησε συστηματικά τη μοντέρνα αρχιτεκτονική και την αινιγματική μεταφυσική ζωγραφική του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα.

Στα έργα του, τμήματα από μοντέρνα αρχιτεκτονήματα αντανακλώνται και αναδιπλασιάζονται. Το αποτέλεσμα, σχεδιαστικά, παραπέμπει περισσότερο σε μοτίβο, παρά σε τοπίο. Το χρώμα όμως απαλλαγμένο από περιορισμούς επαναληπτικότητας επαναφέρει τα χαρακτηριστικά του βάθους και της προοπτικής. Τα χρώματα της παλέτας του δεν χαρακτηρίζονται στο σύνολο τους ως έντονα εκτός από κάποιες μη επαναλαμβανόμενες εξαιρέσεις. Η τοποθέτηση τους μέσα στη σύνθεση γίνεται κυρίως βάσει τονικότητας και έπειτα μέσα από αντιθετικούς ή συμπληρωματικούς συνδυασμούς, καταλήγοντας φαινομενικά να μη συνδέονται με τίποτα το ρεαλιστικό. Οι διαφορετικές τονικότητες επιτρέπουν στο μοτίβο να αποκτήσει ξανά την αίσθηση του βάθους και να διαπραγματευτεί το χώρο μέσα σε μία καλειδοσκοπική εικόνα που μοιάζει περισσότερο οργανωμένη παρά ψυχεδελική.»

Ο Νίκος Σαμαράς εξηγεί: «Στο έργο μου υπάρχει πάντα η αναφορά στο χώρο στην πραγματιστική του διάσταση ή ως σενάριο για το μέλλον. Στη σειρά των δυναμικών σεναρίων που παρουσιάζονται στην ενότητα ”Mirage”, η αφετηρία είναι ο αντικατοπτρισμός. Ταυτόχρονα, οι τολμηρές επιλογές της προοπτικής ως οπτική παραμόρφωση, το παιχνίδι του έσω με το έξω, του φωτός με τη σκιά, η εναλλαγή του κενού με το πλήρες ανα-δομούν έναν τρισδιάστατο χώρο που φέρει ταυτόχρονα στοιχεία παρελθόντος και μέλλοντος. Αναπτύσσονται σε μια νέα δομή αιωρούμενα περιβάλλοντα έχοντας χαρακτηριστικά κοσμικά και απόκοσμα ταυτόχρονα. Τα ισχυρά γεωμετρικά στοιχεία παραπέμπουν στη στήλη που χρησιμοποιεί ο S. Kubrick στην Οδύσσεια του Διαστήματος για να θέσει το ζήτημα της ύπαρξης τόσο για τον άνθρωπο του μέλλοντος και για τον πρόγονό του δίνοντας διαχρονική διάσταση σε αυτό το ερώτημα.

Στην ενότητα ”Mirage” ο χώρος ανοίγεται προς κάθε κατεύθυνση δημιουργώντας ένα τρισδιάστατο δυναμικό μόρφωμα, απεκδύεται του κελύφους του αποκαλύπτοντας ό,τι περιέχεται, ανα-προσεγγίζει τολμηρά αλλά και διαλλακτικά το χρόνο μέσα από ένα έργο-διαδικασία που σταδιακά μας αποκαλύπτεται.»

 

 

ATHINORAMA.GR

«Mirage»: μοντέρνα αρχιτεκτονική και αντικατοπτρισμός από τον Νίκο Σαμαρά

Ανάμεσα σε τοπίο και μοτίβο, οι ζωγραφικοί πίνακες του Νίκου Σαμαρά από τη σειρά «Mirage» διαπραγματεύονται έντονα τη χωρικότητα και τη σχέση των γεωμετρικών σχημάτων με την αισθητική. Από την Παρασκευή 17 Μαΐου στη γκαλερί ΔΛ , με εγκαίνια στις 8 το απόγευμα, έργα με σημείο εκκίνησης τον αντικατοπτρισμό παρουσιάζονται. Πρόκειται για δημιουργήματα των τελευταίων δύο χρόνων που προέκυψαν κατόπιν συστηματικής μελέτης σε κτίρια μοντέρνας αρχιτεκτονικής και στη μεταφυσική ζωγραφική του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα από το Λαρισαίο εικαστικό.

Ο Νίκος Σαμαράς ζει και εργάζεται στη Λάρισα. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Κλουζ της Ρουμανίας και στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα ασχολείται εικαστικά με βίντεο, εγκαταστάσεις και κυρίως ζωγραφική.

 

https://www.athinorama.gr/cityvibe/article/mirage_monterna_arxitektoniki_kai_antikatoptrismos_apo_ton_niko_samara-2535388.html?fbclid=IwAR1OpmTYWemmtKF3zVLQ1LgyX8BNUg1C-XwjNZj7lexl6_nAdqkzLd-8XSc

ESOTOPES II

Η ΔΛ Gallery παρουσιάζει την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023 την ατομική έκθεση του Νίκου Σαμαρα με τίτλο «esotopes» (Ισότοπα).Είναι ένα σύνθετο project με εγκατάσταση, βιντεοπροβολές, ηχητικό ντοκουμέντο, αλλά και ζωγραφική επάνω σε τελάρο και επιφάνεια αλουμινίου.

Ο αρχιτέκτονας Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς σημειώνει για την έκθεση:

“Στη νέα του έκθεση ESOTOPES, τον Οκτώβριο του 2023, ο Νίκος Σαμαράς παρουσιάζει ένα σύνολο ζωγραφικών έργων, μέρος μιας μεγαλύτερης σειράς έργων στην οποία ο καλλιτέχνης επανέρχεται μέσα στα χρόνια, ξανά και ξανά, αναδιαμορφώνοντας και αναπτύσοντάς την. Ο πυρήνας της και άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται, βρίσκεται σε μία δεδομένη στιγμή στην οποία συμπίπτουν το ατύχημα στον Πυρηνικό Σταθμό Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ και η γέννηση μου.

Η θέση μου, εξ ορισμού, δίπλα στον καλλιτέχνη, από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, με καθιστά μάρτυρα της ζωής και του έργου του. Αυτή ακριβώς η θέση, αν μη τι άλλο, καθιστά την οπτική μου απέναντι στο έργο του, συναισθηματικά παρόμοια με αυτή του καλλιτέχνη και αυτός είναι ένας λόγος για να μην επιχειρήσω ανάλυση που αφορά τις ζωγραφικές ή τεχνικές αξίες και αρετές της καλλιτεχνικής του παραγωγής.

Αν, τουλάχιστον, επιχειρήσει κανείς να κατανοήσει την κινητήριο δύναμη η οποία ωθεί τον καλλιτέχνη στην παραγωγή του έργου, μπορεί να καταλήξει στην παρατήρηση πως το σημείο αυτό στον χρόνο, όπου λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα του Απριλίου του 1986, είναι η αρχή μιας ρυθμικής επανάληψης, ενός leitmotif, που λειτουργεί σαν μετρονόμος συνολικά στο έργο του Νίκου Σαμαρά και όχι απλώς σαν πηγή έμπνευσης στην εξέλιξη των θεματικών της δουλειάς του.

Δεν εμμένει απλώς σε μία θεματική με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τον θεατή απέναντι σε ζητήματα που αφορούν στην οικολογική καταστροφή, την αλόγιστη διαχείριση της τεχνολογίας ή την ανευθυνότητα, κατατάσσοντας τη δουλειά αυτή στην κατηγορία μιας τέχνης αυστηρά στρατευμένης. Η σειρά Ισότοπα, μέσα από πρόθεση ή συγκυρία, μοιάζει να εξελίσσεται στο χρόνο, σε ένα βαθμό,  με τον τρόπο που μεταστοιχειώνεται ένα ραδιενεργό στοιχείο.

Τα Ισότοπα είναι το ατομικό ρολόι που υπενθυμίζει στον καλλιτέχνη την διαρκή ανάγκη να αναζητά την ενέργεια που λέγεται τέχνη, μέσα στο έργο του και είναι αυτό που τον ξανασυστήνει με το κοινό του.”

Με τη σειρά της, η ιστορικός τέχνης Αθηνά Σχινά, παρατηρεί σχετικά με τα μοτίβα στο έργο του Νίκου Σαμαρά: “Ο Νίκος Σαμαράς επέλεξε, διόλου τυχαία, μα με απολύτως καίρια αναγκαιότητα, τους βασικούς πυρήνες της εννοιοδοσίας των έργων του, που ήταν οι νιπτήρες. Παιδικοί νιπτήρες, όπως αυτούς που συνήθως συναντά κανείς στα νηπιαγωγεία. Μικρούς σε μέγεθος, για να τονιστεί η διαφορά μεγεθών και χρονικών αποστάσεων, της παρατήρησης, της μνήμης και της ανάκλησης. Νιπτήρες όπως θα μπορούσαν να είναι εκείνοι των ραδιενεργών υλικών, αλλά και νιπτήρες ενός παιχνιδιού (κάποτε διαχρονικά επικίνδυνου). Νιπτήρες της υποχρέωσης των ευθυνών σαν τον νιπτήρα του Πόντιου Πιλάτου.

Νιπτήρες επομένως αποκάθαρσης και φαρισαϊκής απαλλαγής, με ηλεκτρονικά αποτυπωμένο τον χρόνο του τραγικού ατυχήματος, ο οποίος επαναλαμβανόταν επίμονα, ενοχικά, ανεξόφλητα, θυμίζοντας την παγκόσμια καταστροφή στη φύση, τις αλλοιώσεις στη γενετική, τα θύματα σε ανθρώπινο δυναμικό, την καταρράκωση της όποιας συνοδευτικής ιδεολογίας, τα ρήγματα που από τότε ανοίχτηκαν και παραμένουν εισέτι ακάλυπτα, αναιτιολόγητα και με χρεοκοπημένους τους λόγους υποστήριξής τους. “Ισότοπα” της ραδιενέργειας και των καθαιρέσεων οί νιπτήρες αυτοί με τους ηλεκτρονικούς χρόνους καρφωμένους στη στιγμή της έκρηξης και διαρροής, επιμένουν στη διαρροή του χρόνου και των συνεπειών που μεσολάβησαν σε αυτήν τη δεκαετία. Μια δεκαετία των υψηλών ταχυτήτων, των πολλαπλών εικόνων και των επικαλυπτικών θορύβων. Τα “ισότοπα” της ραδιενεργούς φύσης και των ανεξέλεγκτων νόμων που απελευθερώνουν, λειτουργούν στη συνείδηση όλου του πολιτισμένου κόσμου, όπως το σύγχρονο “προπατορικό αμάρτημα”, κυρίως για τους υπεύθυνους και τις γενιές που ακολουθούν έπειτα από αυτό, παίρνοντας τις συγκεκριμένες “επιταγές”.

Εγκαίνια Έκθεσης: Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023 και ώρα 19:00
Διάρκεια Έκθεσης: 20 Οκτωβρίου 2023 έως 16 Μαρτίου 2024
Ώρες Λειτουργίας:  Πέμπτη / Παρασκευή: 12:00 – 20:00 / Σάββατο: 12:00 – 16:00

Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη για το κοινό.

Νίκος Σαμαράς – esotopes II: Έκθεση στη ΔΛ Gallery

Η ΔΛ Gallery παρουσιάζει την ατομική έκθεση του Νίκου Σαμαρα με τίτλο «esotopes II» (Ισότοπα).

Το «esotopes» είναι ένα σύνθετο project με εγκατάσταση, βιντεοπροβολές, ηχητικό ντοκουμέντο, αλλά και ζωγραφική επάνω σε τελάρο και επιφάνεια αλουμινίου.

Ο Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς σημειώνει για την έκθεση:

Στη νέα του έκθεση ESOTOPES, τον Οκτώβριο του 2023, ο Νίκος Σαμαράς παρουσιάζει ένα σύνολο ζωγραφικών έργων, μέρος μιας μεγαλύτερης σειράς έργων στην οποία ο καλλιτέχνης επανέρχεται μέσα στα χρόνια, ξανά και ξανά, αναδιαμορφώνοντας και αναπτύσοντάς την.

Ο πυρήνας της και άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται, βρίσκεται σε μία δεδομένη στιγμή στην οποία συμπίπτουν το ατύχημα στον Πυρηνικό Σταθμό Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ και η γέννηση μου.

Η θέση μου, εξ ορισμού, δίπλα στον καλλιτέχνη, από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, με καθιστά μάρτυρα της ζωής και του έργου του. Αυτή ακριβώς η θέση, αν μη τι άλλο, καθιστά την οπτική μου απέναντι στο έργο του, συναισθηματικά παρόμοια με αυτή του καλλιτέχνη και αυτός είναι ένας λόγος για να μην επιχειρήσω ανάλυση που αφορά τις ζωγραφικές ή τεχνικές αξίες και αρετές της καλλιτεχνικής του παραγωγής.

Αν, τουλάχιστον, επιχειρήσει κανείς να κατανοήσει την κινητήριο δύναμη η οποία ωθεί τον καλλιτέχνη στην παραγωγή του έργου, μπορεί να καταλήξει στην παρατήρηση πως το σημείο αυτό στον χρόνο, όπου λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα του Απριλίου του 1986, είναι η αρχή μιας ρυθμικής επανάληψης, ενός leitmotif, που λειτουργεί σαν μετρονόμος συνολικά στο έργο του Νίκου Σαμαρά και όχι απλώς σαν πηγή έμπνευσης στην εξέλιξη των θεματικών της δουλειάς του.

Δεν εμμένει απλώς σε μία θεματική με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τον θεατή απέναντι σε ζητήματα που αφορούν στην οικολογική καταστροφή, την αλόγιστη διαχείριση της τεχνολογίας ή την ανευθυνότητα, κατατάσσοντας τη δουλειά αυτή στην κατηγορία μιας τέχνης αυστηρά στρατευμένης.

Η σειρά Ισότοπα, μέσα από πρόθεση ή συγκυρία, μοιάζει να εξελίσσεται στο χρόνο, σε ένα βαθμό, με τον τρόπο που μεταστοιχειώνεται ένα ραδιενεργό στοιχείο.

Όπως ορίζεται ως ημιζωή ο χρόνος που απαιτείται για τη μισή ποσότητα ενός ραδιενεργού υλικού να μετατραπεί αυθόρμητα σε άλλα πυρηνικά στοιχεία, εκπέμποντας σωματίδια και ενέργεια, έτσι ίσως μπορούμε να ορίσουμε τον ρυθμό με τον οποίο επιστρέφει ο καλλιτέχνης σε αυτό το μέρος του έργου του. Έναν ρυθμό που είναι ταυτόχρονα φυσικό φαινόμενο και στατιστική εξίσωση πιθανοτήτων.

Και όπως στον ενδιάμεσο χρόνο δεν μπορούμε να ορίσουμε με βεβαιότητα την ποσότητα του υλικού που διασπάται, παρά μόνο στα όρια του πεπερασμένου διαστήματος της ημιζωής του, έτσι και στο έργο του Νίκου Σαμαρά, η επανάληψη αυτή, ίσως είναι η στιγμή της μετουσίωσης σε μια καινούρια μορφή, αποδίδοντας μια μετρήσιμη ποσότητα ενέργειας, στην οποία εκτίθεται ο ίδιος και επιχειρεί να εκθέσει και τον θεατή.

Τα Ισότοπα είναι το ατομικό ρολόι που υπενθυμίζει στον καλλιτέχνη την διαρκή ανάγκη να αναζητά την ενέργεια που λέγεται τέχνη, μέσα στο έργο του και είναι αυτό που τον ξανασυστήνει με το κοινό του.

Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς (Αρχιτέκτονας)
Οκτώβριος 2023

Στην πρώτη εκδοχή των Ισοτόπων των Δεκέμβριο του 1996 στην Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα η Αθηνά Σχινά ιστορικός τέχνης που είχε και την επιμέλεια της έκθεσης, σε κριτικό σημείωμα στο περιοδικό τέχνης ΑΡΤΙ στο τεύχος 34 αναφέρει:

Ο καλλιτέχνης, με αφορμή την ολοκλήρωση δέκα χρόνων από το τραγικό ραδιενεργό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ, επεξεργάστηκε σε πολλά επίπεδα την ιδέα του, παρουσιάζοντάς την με την ενότητα έργων του “Ισότοπα”. Μέσα από την αντιστοιχία φραστικών, εννοιακών, συμβολικών και μεταφορικών σχημάτων, ο Νίκος Σαμαράς δημιούργησε (με μικτά υλικά και τεχνική) μια σειρά νιπτήρων.

Τους νιπτήρες, με κομβικά στοιχειοθετημένα τα χαρακτηριστικά τους, με ογκοπλαστικά μέρη, με ζωγραφική και σωλήνες neon, συνόδευαν πίνακες με επεξεργασμένες φωτογραφίες ντοκουμέντων, εικονοσχεδιάσματα, αποτυπώματα εγγραφών και εκφραστικές χειρονομιακές δημιουργίες. ΄Όλα τα έργα είχαν μιαν απόλυτα μελετημένη διάρθρωση στον χώρο, με συνεκτικότητα και πρόδηλη ισορροπία. Ισορροπία ανάμεσα στις θέσεις και στα νοήματα, στους συμβολισμούς και τις αλληγορίες, στα ντοκουμέντα του γεγονότος, στους συσχετισμούς και στους συνειρμούς που προκαλούσαν, στην “ιστορία” του δράματος, την “προϊστορία” των αναγωγών και των μύθων, τη “μεταϊστορία” του εκτοπίσματος των σημασιών και κινδύνων ενός κορυφαίου λάθους της τεχνολογίας.

Ο Νίκος Σαμαράς επέλεξε, διόλου τυχαία, μα με απολύτως καίρια αναγκαιότητα, τους βασικούς πυρήνες της εννοιοδοσίας των έργων του, που ήταν οι νιπτήρες. Παιδικοί νιπτήρες, όπως αυτούς που συνήθως συναντά κανείς στα νηπιαγωγεία. Μικρούς σε μέγεθος, για να τονιστεί η διαφορά μεγεθών και χρονικών αποστάσεων, της παρατήρησης, της μνήμης και της ανάκλησης. Νιπτήρες όπως θα μπορούσαν να είναι εκείνοι των ραδιενεργών υλικών, αλλά και νιπτήρες ενός παιχνιδιού (κάποτε διαχρονικά επικίνδυνου). Νιπτήρες της υποχρέωσης των ευθυνών σαν τον νιπτήρα του Πόντιου Πιλάτου.

Νιπτήρες επομένως αποκάθαρσης και φαρισαϊκής απαλλαγής, με ηλεκτρονικά αποτυπωμένο τον χρόνο του τραγικού ατυχήματος, ο οποίος επαναλαμβανόταν επίμονα, ενοχικά, ανεξόφλητα, θυμίζοντας την παγκόσμια καταστροφή στη φύση, τις αλλοιώσεις στη γενετική, τα θύματα σε ανθρώπινο δυναμικό, την καταρράκωση της όποιας συνοδευτικής ιδεολογίας, τα ρήγματα που από τότε ανοίχτηκαν και παραμένουν εισέτι ακάλυπτα, αναιτιολόγητα και με χρεοκοπημένους τους λόγους υποστήριξής τους. “Ισότοπα” της ραδιενέργειας και των καθαιρέσεων οί νιπτήρες αυτοί με τους ηλεκτρονικούς χρόνους καρφωμένους στη στιγμή της έκρηξης και διαρροής, επιμένουν στη διαρροή του χρόνου και των συνεπειών που μεσολάβησαν σε αυτήν τη δεκαετία. Μια δεκαετία των υψηλών ταχυτήτων, των πολλαπλών εικόνων και των επικαλυπτικών θορύβων. Τα “ισότοπα” της ραδιενεργούς φύσης και των ανεξέλεγκτων νόμων που απελευθερώνουν, λειτουργούν στη συνείδηση όλου του πολιτισμένου κόσμου, όπως το σύγχρονο “προπατορικό αμάρτημα”, κυρίως για τους υπεύθυνους και τις γενιές που ακολουθούν έπειτα από αυτό, παίρνοντας τις συγκεκριμένες “επιταγές”.

Αθηνά Σχινά (Ιστορικός τέχνης)

Νίκος Σαμαράς – esotopes II | Ατομική έκθεση

deBop

Νίκος Σαμαράς - esotopes | Ατομική έκθεση

Η ΔΛ Gallery παρουσιάζει την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023 την ατομική έκθεση του Νίκου Σαμαρα με τίτλο «esotopes» (Ισότοπα).

Είναι ένα σύνθετο project με εγκατάσταση, βιντεοπροβολές, ηχητικό ντοκουμέντο, αλλά και ζωγραφική επάνω σε τελάρο και επιφάνεια αλουμινίου.

Ο Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς σημειώνει για την έκθεση:

Στη νέα του έκθεση ESOTOPES, τον Οκτώβριο του 2023, ο Νίκος Σαμαράς παρουσιάζει ένα σύνολο ζωγραφικών έργων, μέρος μιας μεγαλύτερης σειράς έργων στην οποία ο καλλιτέχνης επανέρχεται μέσα στα χρόνια, ξανά και ξανά, αναδιαμορφώνοντας και αναπτύσσοντάς την.
Ο πυρήνας της και άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται, βρίσκεται σε μία δεδομένη στιγμή στην οποία συμπίπτουν το ατύχημα στον Πυρηνικό Σταθμό Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ και η γέννηση μου.

Η θέση μου, εξ ορισμού, δίπλα στον καλλιτέχνη, από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, με καθιστά μάρτυρα της ζωής και του έργου του. Αυτή ακριβώς η θέση, αν μη τι άλλο, καθιστά την οπτική μου απέναντι στο έργο του, συναισθηματικά παρόμοια με αυτή του καλλιτέχνη και αυτός είναι ένας λόγος για να μην επιχειρήσω ανάλυση που αφορά τις ζωγραφικές ή τεχνικές αξίες και αρετές της καλλιτεχνικής του παραγωγής.
Αν, τουλάχιστον, επιχειρήσει κανείς να κατανοήσει την κινητήριο δύναμη η οποία ωθεί τον καλλιτέχνη στην παραγωγή του έργου, μπορεί να καταλήξει στην παρατήρηση πως το σημείο αυτό στον χρόνο, όπου λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα του Απριλίου του 1986, είναι η αρχή μιας ρυθμικής επανάληψης, ενός leitmotif, που λειτουργεί σαν μετρονόμος συνολικά στο έργο του Νίκου Σαμαρά και όχι απλώς σαν πηγή έμπνευσης στην εξέλιξη των θεματικών της δουλειάς του.
Δεν εμμένει απλώς σε μία θεματική με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τον θεατή απέναντι σε ζητήματα που αφορούν στην οικολογική καταστροφή, την αλόγιστη διαχείριση της τεχνολογίας ή την ανευθυνότητα, κατατάσσοντας τη δουλειά αυτή στην κατηγορία μιας τέχνης αυστηρά στρατευμένης.
Η σειρά Ισότοπα, μέσα από πρόθεση ή συγκυρία, μοιάζει να εξελίσσεται στο χρόνο, σε ένα βαθμό, με τον τρόπο που μεταστοιχειώνεται ένα ραδιενεργό στοιχείο.

 

Όπως ορίζεται ως ημιζωή ο χρόνος που απαιτείται για τη μισή ποσότητα ενός ραδιενεργού υλικού να μετατραπεί αυθόρμητα σε άλλα πυρηνικά στοιχεία, εκπέμποντας σωματίδια και ενέργεια, έτσι ίσως μπορούμε να ορίσουμε τον ρυθμό με τον οποίο επιστρέφει ο καλλιτέχνης σε αυτό το μέρος του έργου του. Έναν ρυθμό που είναι ταυτόχρονα φυσικό φαινόμενο και στατιστική εξίσωση πιθανοτήτων.
Και όπως στον ενδιάμεσο χρόνο δεν μπορούμε να ορίσουμε με βεβαιότητα την ποσότητα του υλικού που διασπάται, παρά μόνο στα όρια του πεπερασμένου διαστήματος της ημιζωής του, έτσι και στο έργο του Νίκου Σαμαρά, η επανάληψη αυτή, ίσως είναι η στιγμή της μετουσίωσης σε μια καινούρια μορφή, αποδίδοντας μια μετρήσιμη ποσότητα ενέργειας, στην οποία εκτίθεται ο ίδιος και επιχειρεί να εκθέσει και τον θεατή.
Τα Ισότοπα είναι το ατομικό ρολόι που υπενθυμίζει στον καλλιτέχνη την διαρκή ανάγκη να αναζητά την ενέργεια που λέγεται τέχνη, μέσα στο έργο του και είναι αυτό που τον ξανασυστήνει με το κοινό του.
Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς (Αρχιτέκτονας)
Οκτώβριος 2023

Στην πρώτη εκδοχή των Ισοτόπων των Δεκέμβριο του 1996 στην Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας  – Μουσείο Γ.Ι.Κατσίγρα η Αθηνά Σχινά ιστορικός τέχνης που είχε και την επιμέλεια της έκθεσης, σε κριτικό σημείωμα στο περιοδικό τέχνης ΑΡΤΙ στο τεύχος 34 αναφέρει:
Ο καλλιτέχνης, με αφορμή την ολοκλήρωση δέκα χρόνων από το τραγικό ραδιενεργό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ, επεξεργάστηκε σε πολλά επίπεδα την ιδέα του, παρουσιάζοντάς την με την ενότητα έργων του “Ισότοπα”. Μέσα από την αντιστοιχία φραστικών, εννοιακών, συμβολικών και μεταφορικών σχημάτων, ο Νίκος Σαμαράς δημιούργησε (με μικτά υλικά και τεχνική) μια σειρά νιπτήρων.

Τους νιπτήρες, με κομβικά στοιχειοθετημένα τα χαρακτηριστικά τους, με ογκοπλαστικά μέρη, με ζωγραφική και σωλήνες neon, συνόδευαν πίνακες με επεξεργασμένες φωτογραφίες ντοκουμέντων, εικονοσχεδιάσματα, αποτυπώματα εγγραφών και εκφραστικές χειρονομιακές δημιουργίες. ΄Όλα τα έργα είχαν μιαν απόλυτα μελετημένη διάρθρωση στον χώρο, με συνεκτικότητα και πρόδηλη ισορροπία. Ισορροπία ανάμεσα στις θέσεις και στα νοήματα, στους συμβολισμούς και τις αλληγορίες, στα ντοκουμέντα του γεγονότος, στους συσχετισμούς και στους συνειρμούς που προκαλούσαν, στην “ιστορία” του δράματος, την “προϊστορία” των αναγωγών και των μύθων, τη “μεταϊστορία” του εκτοπίσματος των σημασιών και κινδύνων ενός κορυφαίου λάθους της τεχνολογίας.

Ο Νίκος Σαμαράς επέλεξε, διόλου τυχαία, μα με απολύτως καίρια αναγκαιότητα, τους βασικούς πυρήνες της εννοιοδοσίας των έργων του, που ήταν οι νιπτήρες. Παιδικοί νιπτήρες, όπως αυτούς που συνήθως συναντά κανείς στα νηπιαγωγεία. Μικρούς σε μέγεθος, για να τονιστεί η διαφορά μεγεθών και χρονικών αποστάσεων, της παρατήρησης, της μνήμης και της ανάκλησης. Νιπτήρες όπως θα μπορούσαν να είναι εκείνοι των ραδιενεργών υλικών, αλλά και νιπτήρες ενός παιχνιδιού (κάποτε διαχρονικά επικίνδυνου). Νιπτήρες της υποχρέωσης των ευθυνών σαν τον νιπτήρα του Πόντιου Πιλάτου.

Νιπτήρες επομένως αποκάθαρσης και φαρισαϊκής απαλλαγής, με ηλεκτρονικά αποτυπωμένο τον χρόνο του τραγικού ατυχήματος, ο οποίος επαναλαμβανόταν επίμονα, ενοχικά, ανεξόφλητα, θυμίζοντας την παγκόσμια καταστροφή στη φύση, τις αλλοιώσεις στη γενετική, τα θύματα σε ανθρώπινο δυναμικό, την καταρράκωση της όποιας συνοδευτικής ιδεολογίας, τα ρήγματα που από τότε ανοίχτηκαν και παραμένουν εισέτι ακάλυπτα, αναιτιολόγητα και με χρεοκοπημένους τους λόγους υποστήριξής τους. “Ισότοπα” της ραδιενέργειας και των καθαιρέσεων οί νιπτήρες αυτοί με τους ηλεκτρονικούς χρόνους καρφωμένους στη στιγμή της έκρηξης και διαρροής, επιμένουν στη διαρροή του χρόνου και των συνεπειών που μεσολάβησαν σε αυτήν τη δεκαετία. Μια δεκαετία των υψηλών ταχυτήτων, των πολλαπλών εικόνων και των επικαλυπτικών θορύβων. Τα “ισότοπα” της ραδιενεργούς φύσης και των ανεξέλεγκτων νόμων που απελευθερώνουν, λειτουργούν στη συνείδηση όλου του πολιτισμένου κόσμου, όπως το σύγχρονο “προπατορικό αμάρτημα”, κυρίως για τους υπεύθυνους και τις γενιές που ακολουθούν έπειτα από αυτό, παίρνοντας τις συγκεκριμένες “επιταγές”.
 Αθηνά Σχινά (Ιστορικός τέχνης)

ΕΡΓΑ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΔΥΟ ΕΤΩΝ

Iarissanet.gr

Νίκος Σαμαράς: «Στην ενότητα Mirage II, η αφετηρία είναι ο αντικατοπτρισμός…»

Mirage II: Έκθεση για τον Λαρισαίο καλλιτέχνη στον Εικαστικό Κύκλο ΔΛ

 

Ο Εικαστικός Κύκλος ΔΛ σε συνεργασία με την ΔΛ Gallery παρουσιάζει την ατομική έκθεση του Νίκου Σαμαρά με τίτλο «Mirage II», η οποία έκανε εγκαίνια στην Αθήνα το Σάββατο 30 Μαρτίου και θα κρατήσει έως τις 25 Μαΐου. 

Ο Αλέξιος Παπαζαχαρίας και ο Γιώργος Αλέξανδρος Σαμαράς σχολιάζουν σχετικά: «Ο Νίκος Σαμαράς ζει και εργάζεται στη Λάρισα. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Κλουζ της Ρουμανίας και στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Το βίντεο, οι εγκαταστάσεις και κυρίως η ζωγραφική είναι τα μέσα που χρησιμοποιεί από τη δεκαετία του ’80 μέχρι σήμερα παράγοντας έργα που διαπραγματεύονται την ιστορία και τη δημιουργία σαν δύο αλληλένδετα γεγονότα. Η ιστορία τροφοδοτεί με εικόνες και η δημιουργία με οπτικές.

Ζώντας μακριά από τα δύο καλλιτεχνικά “κέντρα” της Ελλάδας είχε την τύχη να παρακολουθεί χωρίς να ανταγωνίζεται. Η εξέλιξη του έργου του, τολμηρή και με ανατροπές, τον οδηγεί ξανά και ξανά στη ζωγραφική σαν μόνιμο ερώτημα και σαν δυναμική απάντηση. Η σειρά ζωγραφικών έργων που παρουσιάζεται στην έκθεση αποτελεί επιλογή από έργα των τελευταίων δύο ετών. Το διάστημα αυτό, ο Νίκος Σαμαράς μελέτησε συστηματικά τη μοντέρνα αρχιτεκτονική και την αινιγματική μεταφυσική ζωγραφική του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα. Στα έργα του, τμήματα από μοντέρνα αρχιτεκτονήματα αντανακλώνται και αναδιπλασιάζονται.

 

Το αποτέλεσμα, σχεδιαστικά, παραπέμπει περισσότερο σε μοτίβο, παρά σε τοπίο. Το χρώμα όμως απαλλαγμένο από περιορισμούς επαναληπτικότητας επαναφέρει τα χαρακτηριστικά του βάθους και της προοπτικής. Τα χρώματα της παλέτας του δεν χαρακτηρίζονται στο σύνολο τους ως έντονα εκτός από κάποιες μη επαναλαμβανόμενες εξαιρέσεις. Η τοποθέτηση τους μέσα στη σύνθεση γίνεται κυρίως βάσει τονικότητας και έπειτα μέσα από αντιθετικούς ή συμπληρωματικούς συνδυασμούς, καταλήγοντας φαινομενικά να μη συνδέονται με τίποτα το ρεαλιστικό. Οι διαφορετικές τονικότητες επιτρέπουν στο μοτίβο να αποκτήσει ξανά την αίσθηση του βάθους και να διαπραγματευτεί το χώρο μέσα σε μία καλειδοσκοπική εικόνα που μοιάζει περισσότερο οργανωμένη παρά ψυχεδελική».
 

 

Ο ίδιος ο Νίκος Σαμαράς έχει πει: «Στο έργο μου υπάρχει πάντα η αναφορά στο χώρο στην πραγματιστική του διάσταση ή ως σενάριο για το μέλλον. Στη σειρά των δυναμικών σεναρίων που παρουσιάζονται στην ενότητα Mirage II, η αφετηρία είναι ο αντικατοπτρισμός. Ταυτόχρονα, οι τολμηρές επιλογές της προοπτικής ως οπτική παραμόρφωση, το παιχνίδι του έσω με το έξω, του φωτός με τη σκιά, η εναλλαγή του κενού με το πλήρες ανα-δομούν έναν τρισδιάστατο χώρο που φέρει ταυτόχρονα στοιχεία παρελθόντος και μέλλοντος. Αναπτύσσονται σε μια νέα δομή αιωρούμενα περιβάλλοντα έχοντας χαρακτηριστικά κοσμικά και απόκοσμα ταυτόχρονα».

Νίκος Σαμαράς: Mirage II

LIFO

30.3.2024 έως 25.5.2024

 

Ζώντας μακριά από τα δύο καλλιτεχνικά “κέντρα” της Ελλάδας είχε την τύχη να παρακολουθεί χωρίς να ανταγωνίζεται. Η εξέλιξη του έργου του, τολμηρή και με ανατροπές, τον οδηγεί ξανά και ξανά στη ζωγραφική σαν μόνιμο ερώτημα και σαν δυναμική απάντηση. Η σειρά ζωγραφικών έργων που παρουσιάζεται στην έκθεση αποτελεί επιλογή από έργα των τελευταίων δύο ετών. Το διάστημα αυτό, ο Νίκος Σαμαράς μελέτησε συστηματικά τη μοντέρνα αρχιτεκτονική και την αινιγματική μεταφυσική ζωγραφική του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα. Στα έργα του, τμήματα από μοντέρνα αρχιτεκτονήματα αντανακλώνται και αναδιπλασιάζονται.

Το αποτέλεσμα, σχεδιαστικά, παραπέμπει περισσότερο σε μοτίβο, παρά σε τοπίο. Το χρώμα όμως απαλλαγμένο από περιορισμούς επαναληπτικότητας επαναφέρει τα χαρακτηριστικά του βάθους και της προοπτικής. Τα χρώματα της παλέτας του δεν χαρακτηρίζονται στο σύνολο τους ως έντονα εκτός από κάποιες μη επαναλαμβανόμενες εξαιρέσεις. Η τοποθέτηση τους μέσα στη σύνθεση γίνεται κυρίως βάσει τονικότητας και έπειτα μέσα από αντιθετικούς ή συμπληρωματικούς συνδυασμούς, καταλήγοντας φαινομενικά να μη συνδέονται με τίποτα το ρεαλιστικό. Οι διαφορετικές τονικότητες επιτρέπουν στο μοτίβο να αποκτήσει ξανά την αίσθηση του βάθους και να διαπραγματευτεί το χώρο μέσα σε μία καλειδοσκοπική εικόνα που μοιάζει περισσότερο οργανωμένη παρά ψυχεδελική».

Ο Νίκος Σαμαράς εξηγεί: « Στο έργο μου υπάρχει πάντα η αναφορά στο χώρο στην πραγματιστική του διάσταση ή ως σενάριο για το μέλλον. Στη σειρά των δυναμικών σεναρίων που παρουσιάζονται στην ενότητα Mirage II, η αφετηρία είναι ο αντικατοπτρισμός. Ταυτόχρονα, οι τολμηρές επιλογές της  προοπτικής ως οπτική παραμόρφωση, το παιχνίδι του έσω με το έξω, του φωτός με τη σκιά, η εναλλαγή του κενού με το πλήρες ανα-δομούν έναν τρισδιάστατο χώρο που φέρει ταυτόχρονα στοιχεία παρελθόντος και μέλλοντος. Αναπτύσσονται σε μια νέα δομή αιωρούμενα περιβάλλοντα έχοντας χαρακτηριστικά κοσμικά και απόκοσμα ταυτόχρονα.